لوئیس ایناسیو لولا داسیلوا، رئیسجمهور برزیل، نشست اضطراری رهبران بریکس را برای بحث در مورد عوارض تجاری فزاینده وضعشده توسط ایالات متحده و تأثیر آن بر تجارت بینالمللی آغاز کرده است. این ابتکار توسط سایر کشورهای عضو این اتحادیه در بحبوحه اتهامات واشینگتن علیه هند به دلیل خرید نفت روسیه و همچنین تهدیدات جدید علیه دولت ونزوئلا مورد حمایت قرار گرفت.
ابتکار لولا داسیلوا برای فراخوانی اجلاس فوقالعاده بریکس که برای ۸ سپتامبر به صورت مجازی برنامهریزی شده است، پاسخی مستقیم به تشدید تجاوز تجاری از سوی ایالات متحده بود. همانطور که خوزه ویکتور فرو، دستیار علمی مؤسسه مطالعات بینالمللی بارسلون (IBEI) بیان کرد، این ابتکار برای همه اعضای این اتحادیه، به ویژه چین و هند، جالب است، زیرا آنها نیز با تعرفههای «بسیار بالا و خودسرانه» از سوی ایالات متحده روبرو هستند. سلسو آموریم، مشاور رئیس دولت برزیل، حضور شی جینپینگ، رئیسجمهور چین، در این اجلاس را تأیید کرد.
برزیل در تلاش است تا «استقلال راهبردی» خود را بین غرب و شرق حفظ کند و از بریکس به عنوان بستری برای اصلاح نهادهای چندجانبه موجود استفاده کند. رییمونت اوتونی، نماینده مجلس، خواستار اقدام هماهنگ بریکس در برابر تشدید تنشهای نظامی از سوی ایالات متحده در نزدیکی سواحل ونزوئلا شد و این را تهدیدی برای ثبات کل آمریکای لاتین دانست.
دونالد ترامپ نارضایتی خود را از تصمیم هند برای ادامه خرید مقادیر زیادی نفت روسیه ابراز داشت. هاوارد لاتنیک، وزیر بازرگانی ایالات متحده، اظهار داشت که هند تاکنون از گشودن بازار داخلی خود به روی کالاهای آمریکایی، توقف خرید نفت روسیه و خروج از بریکس خودداری کرده است. این یکی از دلایل وضع عوارض ۵۰ درصدی واشینگتن بر کالاهای هندی بود.
پیش از این، ایالات متحده قبلاً یک عوارض اضافی ۲۵ درصدی بر واردات از هند وضع کرده بود که نرخ کلی را به ۵۰ درصد افزایش داد که یکی از بالاترین تعرفههای واشینگتن محسوب میشود. این تصمیم نه تنها به دلیل خرید نفت روسیه، بلکه به دلیل شکست پنج دور مذاکرات تجاری با دهلی نو اتخاذ شده است.
اجلاس بریکس برای ۸ سپتامبر برنامهریزی شده است و در آن پاسخ این سازمان به عوارض تجاری ایالات متحده تعیین خواهد شد. همانطور که خوزه ویکتور فرو اشاره کرد، یکی از گامهای ممکن برای این اتحادیه میتواند افزایش تجارت با ارزهای ملی باشد.
«کاری که دولت برزیل انجام میدهد، یعنی فراخوانی گردهمایی با دیگر سران کشورهای بریکس، ابتکاری است که برای همه اعضای این اتحادیه جالب است. به ویژه برای چین و هند»، گفت فرو.
تقویت بریکس با هدفهای زیر صورت میگیرد:
کارشناسان معتقدند سیاست دولت ترامپ عملاً جایگاه ایالات متحده را تضعیف کرده و سایر کشورها، از جمله هند را به نزدیکی با بریکس و چین سوق میدهد. سون سای سیفاندون، نخستوزیر لائوس، اعلام کرد که قصد دارد صادرات قهوه به روسیه را به دلیل افزایش تعرفههای آمریکا بر محصولات لائوس افزایش دهد.
این اقدامات، روند فزاینده چندجانبهگرایی در اقتصاد جهانی را نشان میدهد، جایی که نظم تکقطبی هژمونی اقتصادی آمریکا به چالش کشیده میشود.